پارکینسون و مواد غذایی

منتشر شده در پنج شنبه, 12 آذر 1394 23:05 | نوشته شده توسط فوژان ساعتیان - دانشجوی داروسازی |

| بازدید: 5530

پارکینسون یك اختلال عصبی - عضلانی است كه اغلب بر اثر تحلیل رفتن سلول‌های مغزی كه مسوولیت تولید نوعی انتقال دهنده عصبی به نام دوپامین را بر عهده دارند، ایجاد می‌شود. جالب است بدانید كه این تركیب در بدن به كنترل حركت كمك می‌كند. این بیماری اغلب در سنین بالا دیده می‌شود، به خصوص در سن ۶۰ سالگی و متأسفانه در مردان بیشتر از زنان شیوع دارد.

در اكثر موارد نوعی لرزش به خصوص در دستان و انگشتان دیده می‌شود. سفتی در عضلات و اختلال در جویدن و بلع غذا یكی دیگر از مشكلات مبتلایان به این بیماری است.

گوشت

پروتئين رژيم غذايي بايد محدود شود مقدار پروتئين رژيم غذايي بايد به هفت گرم در روز کاهش يابد به جاي مصرف گوشت و ماکيان، ساير منابع پروتئين مثل: جو، سويا، ماست، لوبياها و عدس استفاده شود. در بيماراني که لوودوپا مصرف مي‌کنند، پروتئين بايد بعدازظهر مصرف شود زيرا اسيدهاي آمينه‌ در اين مواد غذايي ممکن است از رسيدن لوودوپا به مغز جلوگيري کنند.

مطالعات نشان داده است كه این ماده مغذی می‌تواند در جذب داروی اصلی درمان این بیماری یعنی لوودوپا تداخل ایجاد كرده و مانع جذب آن شود. به این دلیل است كه توصیه می‌شود، دریافت روزانه این ماده مغذی در سه وعده غذایی تقسیم شود یعنی در صبحانه، ناهار و شام.

همان‌طور كه گفتیم، پروتئین اثر دارویی لوودوپا را كاهش می‌دهد. به این دلیل بهتر است مواد غذایی پروتئین دار در طول روز محدود شده و بهتر است كه در وعده شام و یا حتی میان وعده پیش از خواب بیشتر مصرف شود تا به این ترتیب در جذب این دارو اختلالی به وجود نیاید. به علاوه، توصیه می‌شود كه در این وعده‌ها از مواد غذایی كه پروتئین با كیفیت بالا دارند مانند، تخم مرغ (سفیده آن) و شیر بیشتر استفاده شود

جالب است بدانید كه مطالعات نشان داده اند، محدود كردن مصرف این ماده مغذی در طول روز تا حد زیادی موجب بهبود اعمال حركتی بیمار می‌شود

تیروزین:

برای تنظیم و بهبود حالات و رفتار فرد مفید است.

فنیل آلانین:

علائم را کاهش داده و در بهبود افسردگی موثر می‌باشد. در افراد باردار و یا شیرده در موارد اضطراب بی‌مورد، دیابت، فشارخون بالا و یا فنیل کتونوری نباید مصرف شود.

Ginkgo Biloba

این عصاره از برگ‌های خشک درخت جینگو به دست می‌آید که بومی ایران نیز هست. اثرات بسیار مفیدی از این گیاه دیده شده، از جمله بهبود گردش خون و اکسیژن برای بهتر شدن عملکرد مغز، کاهش کرامپ‌پا، لرزش، رعشه و افزایش احساس بهبودی

ویتامین‌ها

یكی دیگر از نكاتی كه بهتر است در تغییر عادت‌های غذایی این بیماران به آن توجه شود، نوع ویتامینی است كه آنها دریافت می‌كنند.

ویتامین B6

یا همان پیریدوكسین موجب مختل شدن اثرات دارویی لوودوپا می‌شود، به این ترتیب كه آنزیمی‌كه برای تولید لوودوپا به دوپامین نیازمند است، به این ویتامین نیز نیاز دارد اما اگر این ویتامین در مقادیر زیادی وارد بدن شود ممكن است متابولیسم این دارو را به خصوص در سیستم اعصاب مركزی یعنی جایی كه فعالیت‌های درمانی در آن نواحی رخ می‌دهد، مختل كند و به این ترتیب سیر بهبودی به تأخیر بیفتد توصیه می‌شود از منابع غذایی این ماده مغذی در دوره درمان كمتر استفاده شود. این ویتامین می تواند با داروهای پارکینسون تداخل داشته باشد دريافت مواد غذايي حاوي ويتامين B6 مانند:موز، جوانه گندم و سبوس ،ماهي، گوشت، جگر، جودوسر، بادام‌زميني، سيب‌زميني و غلات کامل کنترل شود.پزشکان، این ویتامین را برای کاهش اثرات مضر داروهای پارکینسون تجویز می کنند

منابع غذایی ویتامین‌های B12 و C در طول درمان باید بیشتر به مصرف برسند.

ویتامین B5در انتقال سریع پیام از یک سلول عصبی به سلول دیگر دخالت دارد.

ویتامین B3 گردش خون را در مغز بهبود می‌بخشد، ولی در صورت ابتلا به اختلالات کبدی ، نقرس و یا فشار خون بالا نباید از این ویتامین استفاده کرد.

مطالعات جدید در مورد مصرف ویتامین E در ارتباط با بیماری پاركینسون به این نتیجه رسیده است كه این ویتامین در به تاخیر انداختن این بیماری تاثیر چندانی ندارد، اما مصرف ویتامین E در به تاخیر انداختن علایم پاركینسون و همچنین به تعویق انداختن مصرف لوودوپا موثر بوده است، اما از ویتامین E در درمان بیماری پاركینسون نمی توان استفاده كرد. مواد غذایی كه در بیماری پاركینسون مفید است، عبارتند از: سبزی ، میوه ، آب سبزی هابخصوص آب هویج، دانه های خام مانند تخمه آفتابگردان.

ویتامین D

بیماران مبتلا به پارکینسون، مقدار کمی ویتامین D در بدن خود دارند و این مسئله باعث شکستگی استخوان و پوکی استخوان می گردد. یک رژیم غذایی متعادل به همراه کلسیم و ویتامین D داشته باشید.

مصرف منابع خام مواد غذايي در رژيم غذايي:

مطمئن شويد که سه چهارم دريافت غذايي شما از مواد غذايي خام مانند دانه‌ها و مغزها است.

مصرف مواد غذايي حاوي فنيل آلانين:

از آنجا که اسيد آمينه- L فنيل آلانين ممکن است به کاهش علائم بيماري پارکينسون کمک کند، مواد غذايي مانند بادام، مغزها، ماهي، گردو، کدوتنبل، کنجد، لوبيا، نخود و عدس را در رژيم غذايي خود بگنجانيد.

تاکيد بر مصرف کربوهيدرات:

ميزان دريافت کربوهيدرات به پروتيين 7 گرم به يک گرم است. از مصرف باقلا خودداري شود. باقلا حاوي دوپامين است و خوردن بيش از يک دوم ليوان آن به همراه دوز روزانه لوودوپا مي‌تواند سبب بروز علائم ناشي از مصرف زياد دوپامين گردد.

مواد معدنی

سلنیوم: یک آنتی اکسیدان قوی است

کلسیم: همراه با منیزیم عمل می‌کند و برای انتقال تحریک عصبی مورد نیاز است

آب یك ضرورت

آب در این بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا داروی‌های ضد پاركینسون خشكی دهان و یبوست ایجاد می‌كنند. به این دلیل نوشیدن آب در طول روز برای این بیماران بسیار حیاتی بوده و توصیه می‌شود كه این بیماران حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز بنوشند تا كم آبی در آنها بروز نكند زیرا آنها به دلیل سفتی عضلات در جویدن و بلعیدن به اندازه كافی مشكل دارند و اگر این مشكل با كم آبی همراه شود، بیماران را به شدت آزار خواهد داد.

در ضمن، برای جلوگیری از كم آبی، استفاده از آب میوه و سبزی‌ها، حتی میوه‌های پوره شده و سایر مایعات نیز می‌تواند در كامل كردن ۸ لیوان آبی كه قبلاً از آن یاد كردیم، به بیمار كمك كند و می‌توانید آنها را نیز به حساب آورید.

غذاهای نرم

همان طور كه گفتیم، اختلال عضلات یكی از نشانه‌های این بیماری است و به این دلیل، این بیماران با مشكل در جویدن و بلعیدن غذا رو به رو هستند. توصیه می‌شود غذاهایی كه برای این بیماران تهیه می‌شود، نرم باشند و به شكل پوره شده در اختیارشان قرار گیرند.

به علاوه، چون این بیماران اغلب از یبوست رنج می‌برند، بهتر است از غلات كامل و نان‌هایی كه از گندم كامل تهیه شده اند، استفاده كنند البته به شكل پوره شده و نرم به علاوه، مصرف آلو و انجیر تازه و یا خیس خورده نیز می‌تواند به تحریك روده‌های این بیماران كمك كرده و آنها را از عوارض یبوست نجات بدهد. حتی برنج كته شده به دلیل كالری بالایی كه دارد می‌تواند در وعده‌های غذایی اصلی یك منبع انرژی مناسب باشد زیرا اغلب در این بیماران كمبود وزن و دریافت انرژی دیده می‌شود. این بیماران به خاطر نوع بیماری و اختلال در غذا خوردنی كه با آن دست به گریبان هستند، ترجیح می‌دهند كمتر غذا بخورند و به این ترتیب كم كم وزن خود را از دست می‌دهند.

فواید اسید فولیك

یكی دیگر از ویتامین‌های مفیدی كه به این بیماران می‌تواند كمك فراوانی كند كه در دسته ویتامین‌های گروه ب جای می‌گیرد ممکن است عملکرد شناختی در بزرگسالان را بهبود ببخشد جالب است بدانید كه بررسی‌های انجام شده روی موش‌ها نشان می‌دهد، كمبود اسید فولیك ممكن است استعداد مغز را برای ابتلا به بیماری پاركینسون افزایش دهد.

محققان در این مطالعه، یك گروه از موش‌ها را تحت رژیم حاوی اسید فولیك قرار دادند، در حالی كه گروه دوم با رژیم غذایی فاقد این ویتامین تغذیه شده‌اند.

آنها دریافته‌اند، در موش‌های دریافت كننده مقادیر كم اسید فولیك، ‌سطح هموسیتئین مغز و خون افزایش یافته است كه این سطح بالای هموسیستئین در مغز باعث تخریب عملكرد برخی سلول‌های عصبی می‌شود.

بر پایه این بررسی ثابت شده است كه مصرف مقادیركافی اسیدفولیك می‌تواند مغز افراد سالخورده را در برابر پاركینسون و سایر بیماری‌های عصبی محافظت كند. به این دلیل است كه توصیه می‌شود از منابع غذایی این ویتامین به خصوص در سنین بالا بیشتر استفاده شود.

منابع غذایی اسیدفولیك

میوه و سبزی‌های برگ سبز از منابع غنی این ویتامین هستند كه خوردن‌شان برای این بیماران نیز مفید است.

حتی دیده شده كه خوردن این گروه از مواد غذایی، كم اشتهایی ناشی از داروهایی كه برای درمان تجویز می‌شود را نیز كمتر می‌كنند

علل از دست دادن وزن در بیماری پارکینسون

لرزش بدن ممکن است باعث مصرف کالری زیادی شود.

به دلیل کاهش حس بویایی، تهوع، افسردگی و اختلال شناختی در پارکینسون میل به غذا کاهش می یابد.

آسیب به هیپوتالاموس باعث سرکوب مرکز اشتها می شود.

مشکل در جویدن و بلع غذا خسته کننده است مخصوصاً وقتی دندان مصنوعی داشته باشید.

یک رژیم غذایی متعادل و مناسب در بیماری پارکینسون

تنها زمانی که گرسنه هستید غذا بخورید.

حفظ کالری در 25 – 30 کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و اگر دیسکنزیا وجود دارد کالری اضافه تر مصرف کنید.

نسبت کربوهیدرات به پروتئین باید 4-5 به 1 باشد.

حد مجاز توصیه شده روزانه پروتئین 0/8 گرم در کیلوگرم وزن بدن است.

مصرف 6 -8 لیوان از مایعات به همراه فیبرهای موجود در ( نان، غلات، حبوبات، میوه ها با پوست و سبزیجات ) برای کنترل یبوست مهم است.

کالری مورد نیاز بهتر است از کربوهیدرات پیچیده و جربی های غیر اشباع باشد مصرف کلسترول مورد نیاز در روز باید کمتر از 300 میلی گرم باشد.

در صورتی که از رژیم با پروتئین خیلی پایین استفاده کنید با مشکلاتی مانند از دست دادن وزن، ایمنی پایین بدن، کمبود روی، آهن و کلسیم روبرو می شوید. کاهش پروتئین در ابتدای روز از نوسانات موتور غیر قابل پیش بینی جلوگیری می کند و داشتن پودر پروتئین دی در شب نیز ممکن است مفید باشد از دست دادن وزن در بیماری پارکینسون شایع است.

افسردگی و اختلال شناختی ممکن است اشتها را کاهش دهد و حس بویایی نیز ممکن است کم شود لذا غذاهای معطرمصرف کنید به منظور جلوگیری از بروز چاقی یا لاغری در این بیماران، باید میزان انرژی تدارک دیده شده برای ایشان، متعادل و متناسب باشد.

مواد غذایی كه مصرف آن در بیماری پاركینسون توصیه نمی شود و برای بیمار خطرناك است عبارتند از غذاهای فرآیند شده و شیمیایی شده قهوه، چای غنی شده با كافئین، شكر، دخانیات ، غذاهای با چربی بالا عبارت از ( روغن، کره، مارگارین، خامه، خامه ترش، بستنی، سس ، مایونز، پنیر، کره بادام زمینی، شکلات، کاکائو، گوشت مانند ژامبون، سوسیس، کیک و شیرینی ) می باشد.

از خوردن غذاهای تند و یا نوشیدنی های گازدار اجتناب کنید. این مواد، محیط اسیدی در بدن به وجود می آورند و باعث تحریك سیستم عصبی شده و استرس را در بیمار افزایش می دهند.

منابع:

http://www.aftabir.com

http://old4.mui.ac.ir/fdo/index.php?option=com_content&view=article&id=3069:parkinson&catid=105:1390-03-17-08-23-07

http://dralifarkhani.ir/?p=323&print=1

http://vista.ir

http://behsite.ir/content/articles/asab/1740

http://www.foodregime.com

دسته: غذا و سلامت

پربازدید ترین ها

پارکینسون و مواد غذایی