سرطان پروستات شایع ترین سرطان غیر جلدی و دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان در میان مردان در ایالات متحده است.

اگر چه مطالعات اکولوژیک موردی نشان می دهد که رژیم غذایی نقش مهمی در بروزسرطان پروستات ایفا می کند، در مطالعات آماری کوهورت  و مورد- شاهدی، مواد غذای خاصی که وقوع سرطان پروستات را تغییر می دهند شناسایی شده است.

مهار و یا کاهش روند رشد سلولی و تقسیم در بروز سرطان هدف اصلی ترکیبات شیمی درمانی است. در این راستا، مداخله در رژیم غذایی می تواند در پیشگیری از سرطان پروستات مهم باشد. عناصر غذایی از قبیل چربی در رژیم غذایی، فیتواستروژن ها، سلنیوم، ویتامین E، کاروتنوئیدها، و ویتامین D گزینه های بسیار مناسبی برای داروهای chemopreventive هستند. علاوه بر این، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین و سولینداک نیز ممکن است دارای فعالیت های پیشگیرانه ای (chemopreventive) در سرطان پروستات باشند.

در سراسر جهان ، بروز سرطان پروستات و مرگ و میرناشی از آن  بطور یکسانی وجود ندارد. نرخ سرطان پروستات در کشورهای شرق آسیا در مقایسه با کشورهای غربی از جمله کانادا و ایالات متحده آمریکا متفاوت است. برخی از بررسی ها  نشان می دهد که تفاوت های غذایی بین دو منطقه جغرافیایی، به ویژه میزان بالاتری از فیتواستروژن مصرفی در شرق آسیا، سبب تفاوت در بروز سرطان پروستات شده است.

برخی ترکیبات شیمیایی در جهت پیشگیری از سرطان دارای مزایای بالقوه ای هستند. دانه سویا و انواع دیگر حبوبات دارای فیتو استروژن ها  (Phytoestrogens)هستند که نوعی ماده شیمیایی نباتی مشابه با هورمون های استروژن در بدن انسان است.

فیتواستروژن یک خانواده بزرگ از مواد فعال زیستی هستند  که در بسیاری از محصولات گیاهی و برخی از مواد غذایی دیگر (به عنوان مثال حبوبات و نخود) به فراوانی یافت می شوند. مطالعات تجربی نشان داده که مصرف فیتواستروژن می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را به دلیل شباهت ساختاری فیتواستروژن به 17β-استرادیول و رقابت برای  اتصال به گیرنده های استروژن کاهش دهد.

با وجود فعالیت های معقول بیولوژیکی استروژن های گیاهی ، همچنان ابن سوال باقی است که " آیا  فیتو استروژن ها می توانند در کاهش خطر ابتلا به سرطان  پروستان در جوامع انسانی موثر باشند" ؟

مطالعه ای در سال 2014 انجام شد که هدف از انجام آن ، بررسی ارتباط بین مصرف رژیم غذایی فیتواستروژن و خطر ابتلا به سرطان پروستات بود. دراین مطالعه در مجموع 3628 مورد افراد مبتلا به سرطان پروستات شرکت کردند که بررسی های انجام شده (از جمله 368 نفر با بیماری پیشرفته ) تا 11.5 سال  ثبت و مستند سازی شد.

بطور خلاصه  نتایج نشان می داد که مصرف رژیم غذایی حاوی میزان بالاتری از جنستئین با کاهش خطر سرطان پروستات غیر پیشرفته همراه بود و در نهایت مصرف فیتواستروژن ها در رژیم غذایی موجب تعدیل خطر ابتلا به سرطان پروستات می شود.

هنوز مکانیسم عمل ایزوفلاون سویا به درستی مشخص نشده است ، اما در رابطه با سرطان پروستات  احتمالا شامل اثرات استروژنی، مهار چرخه سلولی، ضد آنژیوژنز و القای آپوپتوز می شود.

مطالعات بالینی اخیر نتایج مختلفی با توجه به ارتباط روشن بین سرطان پروستات و مصرف سویا گزارش کرده است. اما همچنان نیاز به مطالعات بیشتری برای درک بهتر مکانیسم های اثر مصرف سویا در بیماری سرطان پروستات است.

فیتواستروژن، می تواند باعث توقف رشد و در برخی موارد آپوپتوز در سلول های سرطان پروستات در داخل بدن و در شرایط آزمایشگاهی شود این ممکن است به دلیل خواص استروژنی این ترکیبات یا مکانیسم های جایگزینی آن باشد .شواهد نشان می دهد تعدادی از فیتواستروژن اثرات ضد آندروژنی و فعالیت آنتی اکسیدان دارند.

از مکانیسم های دیگر استروژن های گیاهی می توان به مهار 5alpha ردوکتاز، 17beta-هیدروکسی دهیدروژناز، آروماتاز، تیروزین کیناز خاص پروتئین و DNA توپوایزومراز II اشاره کرد.

بررسی ها نشان می دهد که دارو درمانی  می تواند از سرطانزایی جلوگیری کند که شامل مهار کننده های 5آلفا ردوکتاز است.  مطالعات  تومورهای سرطان پروستات  پیوند خورده در حیوانات نشان داده اند که مهار 5آلفا ردوکتاز از لانه گزینی و رشد تومور جلوگیری می کند.  با این حال، اثر بخشی این مداخلات نمی تواند بدون یک آزمایش بالینی تصادفی اثبات شود.

بدیهی است استفاده از فیتواستروژن ها و محصولات سویا  و گنجاندن آنها در رژیم غذایی روزانه، در پیشگیری از سرطان پروستات موثر می باشد.

منابع:

Reger M, Zollinger T, Liu Z, Jones J, Zhang J. Dietary intake of phytoestrogens and the risk of prostate cancer in the Prostate, Lung, Colorectal, and Ovarian Cancer Screening Trial. Cancer Research. 2015;75(15 Supplement):1884-.

 Goetzl M, Vanveldhuizen P, Thrasher J. Effects of soy phytoestrogens on the prostate. Prostate cancer and prostatic diseases. 2007;10(3):216-23.

 Brawley OW, Barnes ST. Potential agents for prostate cancer chemoprevention. Epidemiologic reviews. 2015;23(1):168-72.