در سال ۱۹۵۰ وارفارین به عنوان یک ماده‌ی ضدانعقادی معرفی شد. عموماً به صورت نمک سدیم مصرف می‌شود. وارفارینی که مورد استفاده‌ی بالینی قرار می‌گیرد ، یک مخلوط راسمیک با مقادیر مساوی از دو ایزومر نوری می‌باشد. وارفارین S چپ‌گرد چهار برابر قوی‌تر از وارفارین R راست‌گرد است.

وارفارین و  غذا :

    ویتامین K ممکن‌است ، مانع اثرات هایپوپروترومبینِمی سموم ضدانعقادی خوراکی شود. ویتامین K کوفاکتور واکنش‌های سنتز عوامل انعقادی خون می‌باشد که توسط سموم ضدانعقادی خوراکی مانع لخته‌شدن خون می‌شوند ؛ بنابراین مصرف ویتامین K می‌تواند عکس عمل سموم ضدانعقادی خوراکی را داشته‌باشد. مقاومت به سموم ضدانعقادی خوراکی با مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین K ممکن‌است.

ویتامین K (افزایش سنتز عوامل انعقادی) ، دیورتیک‌های کلرتالیدون و اسپیرونولاکتون (افزایش غلظت فاکتورهای انعقادی)‌ ، مقاومت ارثی (جهش در چرخه‌ی فعالیت مجدد ویتامین K) و هیپوتیروئیدی (کاهش بازچرخش عوامل انعقادی) به صورت فارماکودینامیک ، اثر ضد انعقادی را کاهش می‌دهند.

غذاهای سرشار از ویتامین K عبارتند از گوشت گاو ، کلم بروکلی ، جوانه بروکسل ، کلم‌سبزی ، کاسنی ، کلم ، کاهو ، خردل ، جعفری ، دانه‌ی سویا ، اسفناج ، دمبل ، شلغم شاه ماهی و سایر سبزیجات دارای برگ سبز. برخی از غذاها به‌طور متوسط دارای سطح بالایی از ویتامین K هستند که می‌توان به مارچوبه، آوکادرو ، ترشی‌شوید ، نخودفرنگی ، چای‌سبز، روغن‌کانولا ، مارگارین ، سس‌مایونز، روغن‌زیتون و روغن سویا نام‌برد.

حال سؤالی که پیش می‌آید این است که آیا این غذاها می‌توانند اثر سموم ضدانعقادی خوراکی را تغییر دهند یا خیر ؟

یک مطالعه‌ی کوچک نشان می‌دهد که مصرف متوسط این غذاها (۱.۵ وعده در روز) بعد از یک هفته در میزان INR بیماران به طور بلندمدت تأثیری نمی‌گذارد.

مصرف مقادیر زیادی از میوه‌ی انبه با افزایش اثر وارفارین همراه است. مکانیسم دقیق اثر متقابل آن ناشناخته است  ؛ اما ممکن‌است مربوط به محتوای ویتامین A‌ باشد که قادر به مهار متابولیسم وارفارین است. در یک گزارش ، سیزده بیمار که به طور متوسط INR آن‌ها ٪۳۸ افزایش پیدا کرده‌بود ؛ روزانه یک تا شش انبه به‌مدت ۲ تا ۳۰ روز مصرف کرده‌بودند. INR آن‌ها به‌طور متوسط ۲ هفته پس از قطع انبه به میزان ٪۱۷.۷ کاهش پیدا کرد. بنابراین مصرف انبه باعث افزایش اثر وارفارین شده  و احتمال خونریزی را بالا می‌برد ، پس باید از استفاده‌ی هم‌زمان آن با وارفارین جلوگیری کرد.

اطلاعات محدودی اثرات متقابل وارفارین و آب آلبالو را نشان می‌دهد که منجر به تغییرات در INR می‌شود.  مکانیسم آن ناشناخته است ؛ اما به نظر می‌رسد فلاونوئیدهای موجود در آب آلبالوسبب تغییراتی در متابولیسم وارفارین می‌شود.

چند مورد مشکوک در رابطه به تعامل ایمنی داروها در انگلستان از سال ۱۹۹۹ که منجر به مرگ‌ و میر شده‌، گزارش شده‌است. در یک مورد کشنده ، INR فردی پس از نوشیدن ۶ هفته آب‌آلبالو به‌طور چشمگیری (بیشتر از٪۵۰) افزایش پیدا کرد و در نهایت بر اثر خونریزی جان خود را از دست داد ! هم‌چنین بیمار برای عفونت‌ قفسه‌ سینه‌ی خود دو هفته قبل از بستری شدن از سفالکسین استفاده می‌کرده‌است. موارد دیگری که جزئیات آن در دسترس نمی‌باشد ، حاکی از افزایش چشمگیر و یا ناپایداری در INR پس از مصرف آب‌ آلبالو می‌باشد. در یک گرازش نادر دیگر بیمار ۷۱ ساله‌ای دو هفته پس از نوشیدن ۲۴ اونس از آب زغال‌اخته دچار خلط‌های خونی و تنگی نفس شد. نتایج تست‌های آزمایشگاهی تبدیل پروترومبین به ترومبین را در بیمار ۱۲۰ ثانیه نشان داد. به بیمار سلول‌های قرمز خون و پلاسمای تازه منجمد شده و ویتامین K به‌صورت زیر جلدی تزریق‌شد.    

شواهد محدودی نشان می‌دهند که عصاره‌ی گریپ‌فروت می‌تواند با وارفارین تداخل پیدا کند و سبب افزایش INR شود. پس بهتر است اگر از وارفارین استفاده می‌کنید به‌طور منظم از آب گریپ‌فروت استفاده نکنید.  

آب توت سیاه و دانه‌ی روغنی توت سیاه خطر خونریزی را افزایش می‌دهند و اگر با داروهای ضدانعقادی مصرف شوند، سبب کبودی خواهند شد. احتمالاً مکانیسم آن مربوط به اثر ضدپلاکتی گامالینولنیک‌اسید تشکیل‌دهنده‌ توت‌ها می‌باشد.

محصولات گیاهی که شامل کوآنزیم Q10 هستند سبب تداخل در عملکرد وارفارین می‌شوند ؛ مانند : چای سبز و شبدر و سیر و ...

شیرسویا حاوی مقادیر بسیار اندک ویتامین K می‌باشد که مکانیسم دقیق اثرمتقابل آن ناشناخته می‌باشد. ۴ هفته مصرف روزانه شیر سویا برای درمان هایپرکلسترولمی به‌کار می‌رود.

مدیریت : برخی از کارشناسان تغذیه‌ای توصیه می‌کنند که بیمارانی که از وارفارین استفاده می‌کنند باید از خوردن پروتئین‌های سویا اجتناب‌کنند. هم‌چنین باید از مصرف آب‌ آلبالو ، آب انار ، آب توت سیاه و روغن دانه توت سیاه جلوگیری کنند و یا به طور محدود از این مواد غذایی استفاده کنند.

وارفارین و الکل :

پیشرفت هایپوپروترومبینِمی در پاسخ به وارفارین در بیماران مبتلا به مسمومیت حاد الکلی یا بیماری‌های کبدی گزارش شده‌است. مکانیسم‌های پیشنهادی آن مهار متابولیسم وارفارین و کاهش سنتز عوامل لخته شدن خون می‌باشد. نوشیدن شراب ممکن‌است احتلالات کبدی و توانایی سوخت و ساز آن را در بیماران مبتلا به بیماری‌های عملکردی کبد تشدید کند. خطر خون‌ریزی ممکن‌است افزایش پیداکند. در مقابل ، کاهش در INR/PT در الکلی‌های مزمن با بیماری‌ کبدی گزارش شده‌ است. نوشیدن مداوم و مقدار زیادی الکل باعث متابولیسم سموم ضد انعقادی در کبد می‌شود. اثرات آن بسیار متغیر هستند و نوسان‌های قابل توجهی در INR/PT مشاهده می‌شود.

* INR : نسبت زمان پروترومبین (زمان پروترومبین بیمار تقسیم بر متوسط زمان پروترومبین طبیعی در آزمایشگاه)

مدیریت : به بیمارانی که سموم ضدانعقادی خوراکی مصرف می‌کنند ، توصیه می‌شود که از مصرف زیاد اتانول پرهیز کنند ؛ اما مصرف متوسط ( یک تا دو نوشیدنی در هر روز) در پاسخ‌های انعقادی بیمارانی که عملکرد کلیه‌ی طبیعی دارند ، تأثیری نمی‌گذارد. توصیه می‌شود که اگر مصرف الکلِ روزانه متغیر است ، به‌طور مکرر میزان INR/PT‌ را بسنجید. بیماران باید هرگونه نشانه‌ای از خون‌ریزی را در اسرع وقت به پزشک خود گزارش‌دهند از جمله درد ، تورم ، سردرد و سرگیجه ، ضعف طولانی مدت ، خونریزی از بریدگی‌ها ، افزایش جریان قاعدگی ، خون‌دماغ ، خونریزی از لثه پس از مسواک زدن ، خونریزی‌های غیرمعمول یا کبودی ، ادرار قرمز یا قهوه‌ای یا مدفوع قرمز یا سیاه و سفید.

منابع

فارماکولوژی پایه و بالینی کاتزونگ، ویراست دوازدهم، تألیف : برترام ج.کاتزونگ ، سوزان ب.مسترز، آنتونی ج.ترور ، زیر نظر دکتر بیژن جهانگیری ، انتشارات کتاب ارجمند ، چاپ دوم شهریور ۱۳۹۳ ، جلد دوم ، ص۴۸ تا ۵۲

 http://www.drugs.com/food-interactions/warfarin,coumadin. Accessed: Aug31, 2015
 http://www.nhs.uk/Conditions/Anticoagulants-warfarin-/Pages/Interactions---other-medicines.aspx.Accessed: Aug31, 2015
http://www.livestrong.com/article/277631-a-list-of-foods-to-avoid-for-coumadin-patients/. Accessed: Aug31, 2015